РЕСПУБЛИКА КҮНІ

25 қазан – Республика күні. 

1990 жылы осы күні Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі тәуелсіз Қазақстанның алғашқы құқықтық құжаты – Республика егемендігі туралы декларацияны қабылдады. Бұл декларация еліміздің тәуелсіз мемлекет ретіндегі саяси және құқықтық негізін бекітті.

Декларацияда Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде мынадай негізгі қағидаттары анықталды:

- Біртұтас мемлекет.

- Аумақтың тұтастығы, бөлінбейтіндігі мен қол сұғылмаушылығы.

- Қазақ халқының және Қазақстанның басқа да халықтарының мәдениетін, дәстүрлерін, тілін жаңғырту және дамыту.

- Ұлттық бірегейлікті нығайту.

Халықаралық Дербестік

1990 жылғы 25 қазанда қабылданған декларация бойынша Қазақстан халықаралық қатынастардың дербес субъектісі ретінде танылады. Бұл орайда республика сыртқы саясатты өз мүдделеріне сай қалыптастыруға, халықаралық ұйымдардың қызметіне қатысуға құқықты болды.

Ұлттық Мереке

Республика күні – Қазақстанның басты ұлттық мерекесі. Бұл мереке елдің мемлекет ретінде қалыптасуында, тарихи маңызы бар оқиғаларды атап өтеді. Декларациямен бірге Қазақстанның егемендігі мен территориясының тұтастығы, мемлекеттік бюджет, азаматтық, мемлекеттік рәміздер сияқты құқықтар бекітілді.

2005 жылдан кейін 18 қазан күні ҚР Президентінің жарлығымен Республика күні ұлттық мереке ретінде жарияланды. Алайда, 2009 жылы бұл мереке аталып өтпей қалды.

2022 жылдың 29 қыркүйегінде ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Республика күніне ұлттық мереке мәртебесін қайтарды, бұл халқымыздың бірегейлігін нығайтуға бағытталған маңызды қадам болды.

Декларацияның Мазмұны

1990 жылғы декларацияда Қазақстанның аумағының біртұтастығы мен оған жат көзқарастарға қарсы әрекеттер болмайтыны, республика бюджетінің қалыптасатыны анықталды. Бұл құжат Қазақстанның мемлекеттік егемендігі мен оның халықаралық аренадағы құқықтары мен міндеттерін бекітетін алғашқы заң актісі болып табылады.

Егемендік қағидаттарына қайшы келетін КСРО заңдарының күшін тоқтату құқығы да жарияланды. 25 қазан күні Қазақстанның мемлекеттік егемендігін жариялау – елдің дамуының дербес жолын анықтауға мүмкіндік беретін маңызды акті болды.

Республика күні – еліміздің тәуелсіздігі мен бірлігінің символы, тарихымыздың маңызды бөлігі. Бұл мерекенің мақсаты – халқымыздың мызғымас құндылықтарын насихаттау және ұлттық бірегейлігімізді нығайту.